W tym przewodniku wskazujemy problemy, które mogą być spowodowane przez biofilm w wybudowanych przez człowieka systemach wodnych oraz w jaki sposób biofilm może zwiększyć ryzyko bakterii Legionella i innych niebezpiecznych mikroorganizmów patogennych.
Przewodnik wyjaśnia, czym jest biofilm, gdzie występuje i jak może zwiększyć ryzyko związane z organizmami takimi jak Legionella w systemach wodnych.
Co to jest biofilm?
Nie wszyscy wiedzą, że istnieje coś takiego jak biofilm, a nawet co to jest?
Możesz nie zdawać sobie sprawy, że biofilm jest obecny w wielu różnych środowiskach związanych z wilgocią.
Są tak różne, jak wnętrze rury wodociągowej, zbiornik wody, a nawet wnętrze jamy ustnej.
Tak, ta płytka, którą dentysta usuwa podczas regularnych kontroli, jest rodzajem biofilmu lub zawiera biofilm.
Elementy instalacji wodnych często pokryte są brunatnym, zielonym lub czarnym, śliskim nalotem.
To własnie biofilm. Rozbudowana przestrzennie warstwa biologiczna o różnorodnej formie i grubości.
Jego kolor zależy na przykład od tego czy mikroorganizmy w nim żyjące mają dostęp do światła i czy są żywe czy obumarłe.
Czy w biofilmie są bakterie, takie jak Legionella?
Biofilmy różnią się w zależności od tego, gdzie się tworzą i co jest w głównym stopniu ich budulcem.
Zestaw mikroorganizmów kolonizujących wilgotne powierzchnie tworzących struktury biofilmu, może obejmować Legionellę.
Biofilm to struktury przestrzenne złożone z żywych i martwych mikroorganizmów połączonych substancjami polimerowymi.
Budowa biofilmu w zależności od środowiska i tworzących go składników może być śliska, twarda i spoista lub miękka i porowata.
Jedną wspólną cechą wszystkich biofilmów, niezależnie od ich rodzaju, jest woda.
Stąd też biofilmy mogą rosnąć w rurach i elementach instalacji wodnych.
Czy biofilm jest niebezpieczny dla ludzi?
Tak, w niektórych okolicznościach biofilmy a dokładniej poszczególne organizmy kolonizujące, mogą stanowić zagrożenie dla zdrowia i życia ludzi.
Ponieważ struktury biofilmu tworzą różnorodne mikroorganizmy w tym organizmy patogenne takie jak Legionella.
Uzasadnione jest więc stwierdzenie, że warstwy biofilmu wewnątrz systemów i instalacji wodnych (w tym ciepłej i zimnej wody oraz innych systemów i urządzeń wykorzystujących wodę) stanowią zagrożenie zdrowotne.
W większości przypadków biofilm nie jest widoczny, ponieważ znajduje się on we wnętrzu rur, głowic prysznicowych, kranów, zbiorników wody i podobnych potencjalnie zawilgoconych miejscach… i właśnie tam mikroorganizmy lubią żyć i rozmnażać się.
Jaki jest związek między biofilmem a bakteriami Legionella?
Bakterie Legionella są odpowiedzialne za choroby, takie jak choroba legionistów, gorączka Pontiac i legionelloza (zbiorowy termin oznaczający infekcje wywołane przez bakterie typu Legionella).
Podobnie jak w przypadku wszystkich innych bakterii, Legionella wymaga źródła pożywienia, aby mogła przetrwać i rozwijać się. Lubi żyć we wnętrzu innych mikroorganizmów np. ameb.
Biofilmy to idealne bogate w pożywienie i chroniące przed czynnikami zewnętrznymi miejsce dla bakterii. Bakterie mogą w mim pozyskiwać pożywienie i namnażać się.
Wyeliminowanie lub tylko zmniejszenie ilości biofilmu w systemie wodnym, prowadzi do zmniejszenia ryzyka wzrostu bakterii Legionella i innych bakterii, które mogą być niebezpieczne i powodować szkody na przykład wspomagając korozję biologiczną.
W wielu przypadkach, w których wystąpiły ogniska choroby legionistów, stwierdzono, że instalacje wodne nie były odpowiednio zabezpieczone przed powstawaniem biofilmu ani czyszczone.
Brak właściwego monitorowania systemu wodnego prowadzi do powstawania idealnego środowiska dla rozmnażania się bakterii Legionella w krótkim czasie i do niebezpiecznych poziomów.
Gdzie powstaje biofilm?
Wilgotne porowate powierzchnie są idealne do powstawania biofilmu. Szczególnie te powierzchnie na których są osady mineralne na przykład kamień i osady korozyjne w rurach wodnych.
Duże prawdopodobieństwo powstawania biofilmu jest w rurach i instalacjach, które nie są często używane lub nigdy nie są używane, umożliwiając zastój wody.
„Martwe” – czyli nie używane, lub nie zakończone kranem odnogi instalacji zwiększają ryzyko powstawania biofilmu i namnażania bakterii Legionella.
Jednym z podstawowych sposobów zarządzania bezpieczeństwem wodnym jest wyeliminowania martwych odnóg z systemu, tak aby nie mógł tam tworzyć biofilm, a zatem i bakterie Legionella.
Jeśli martwe nogi lub obszary o niskim przepływie nie zostaną usunięte, bakterie Legionella mogą się tam namnażać a następnie kolonizować pozostałe elementy systemu dystrybucji wody.
Ograniczanie ryzyka namnażania bakterii Legionella poprzez kontrolowanie biofilmu w systemach wodnych
Każdy instalacja wodna powinna podlegać ocenie ryzyka w celu ustalenia poziomu ryzyka stwarzanego przez biofilmy i bakterie, zwłaszcza bakterie Legionella.
Prawo w Polsce jednoznacznie określa wymóg zapewnienie przez właścicieli lub zarządców obiektów bezpieczeństwa higienicznego instalacji i wody.
Proste działania polegające na:
- inwentaryzacji instalacji i wyeliminowaniu martwych odnóg/odcinków
- płukaniu rzadko użytkowanych kranów, baterii lub głowic prysznicowych,
- wprowadzeniu okresowej dezynfekcji termicznej
- zabezpieczeniu instalacji przed powstawaniem osadów mineralnych i biofilmu
- utrzymywanie temperatur wody poza idealnym zakresem dla wzrostu legionelli (20-45 °C), więc należy tego unikać
pomagają w ograniczaniu ryzyka skażenia.
Specjaliści od legionelli i bezpieczeństwa wody
Nasze zespoły specjalistów od legionelli i bezpieczeństwa wody wspierają osoby odpowiedzialne za kontrolę bakterii legionelli w systemach wodnych, pomagając im w zmniejszeniu ryzyka, ochronie ludzi i spełnieniu obowiązków w zakresie zdrowia i bezpieczeństwa w tym specjalistycznym obszarze.
Zapewniamy profesjonalne oceny ryzyka dla bezpieczeństwa wody dla bakterii Legionella i innych patogenów wodnych, niezależny audyt zgodności, szkolenia i inne usługi zarządzania ryzykiem środowiskowym, które pomagają chronić personel i osoby trzecie.
Aby porozmawiać z jednym z naszych specjalistów ds. Kontroli bakterii Legionella, zadzwoń do nas dzisiaj tel. 799 099 966 lub skontaktuj się z nami tutaj…
